Robotik Cerrahi

Robotik Cerrahi

Robotik cerrahi veya robot yardımlı cerrahiyi, “da Vinci” sistemini kullanarak küçük deliklerden bazı ameliyatların gerçekleştirilmesi şeklinde tanımlayabiliriz. Klasik ameliyatları izleyen laparoskopik cerrahiden sonra, minimal invaziv cerrahinin yeni adımı olarak, hem hastalara hem de cerraha sayısız kolaylık sağlıyor.

El bileğini model almış enstrümanlar, sezgisel hareket kontrolü, yüksek çözünürlüklü üç boyutlu görüntü özellikler yardımıyla cerrahın, geleneksel açık veya kapalı cerrahi teknolojilerindeki kısıtlamaları aşarak, daha karmaşık girişimleri kapalı ameliyat yöntemiyle yapmasına olanak sunuyor. Bu yöntem sayesinde, konsolda oturan cerrah, ameliyat bölgesinin üç boyutlu görüntüsünü net bir şekilde görebiliyor.

Genel cerrahide hangi alanlarda robotik cerrahi kullanılıyor?

• Böbreküstü bezi
• Obezite ameliyatları
• Kolorektal (kalın bağırsak)cerrahisi

Robotik cerrahi hastalara neler kazandırıyor?

Kan kaybının ve kan nakli ihtiyacının daha az olması

Robotik cerrahi uygulamalar, özellikle kanser cerrahisinde, daha az kan kaybına neden oluyor, böylece hastaya ameliyat sırasında veya sonrasında kan verilmesi ihtiyacı azalıyor.

Daha az ağrı, daha az ağrı kesici

Robotik ameliyatlar sırasında geniş kesiler yapılmadığı için hasta ameliyat sonrasında daha az ağrı duyuyor. Dolayısıyla daha az ağrı kesici ihtiyacı doğuyor.

Hastanede yatma süresinin kısalması

Robot yardımlı ameliyatlardan sonra hastanın hastanede yatış süresi açık ameliyatlara göre kısalıyor. Hastanın ayağa kalkması ve normal fiziksel aktivitesine kavuşması kolay ve hızlı oluyor.

İnfeksiyon riskinin azalması

Karın açılmadığı ve kanama çok olmadığı için robotik cerrahide enfeksiyon riski azalıyor.

Daha iyi kozmetik sonuç

Robotik cerrahide karın duvarında büyük kesiler yapılmıyor, bütün işlemler karında açılan 3 veya 4 küçük delikten gerçekleştiriliyor. Sonuçta estetik açıdan rahatsız eden izler kalmamış oluyor.

Üç boyutlu kamerayla yüksek çözünürlükteki görüntü

Standart laparoskopik görüntüler tek bir kamera ile sağlanıyorken robotik sistemde ameliyatlar ‘High Definition’ (yüksek çözünürlük) özelliğindeki iki adet kamera ile gerçekleştiriliyor. 10-12 kat büyütülmüş üç boyutlu görüntü elde ediliyor. Robot, cerrahın elinin giremeyeceği küçüklükteki yerlere girebilmesini; çıplak gözle göremeyeceği kadar küçük oluşumları görebilmesini sağlıyor. Böylece cerrah karın içinde veya vücuttaki diğer boşluklarda açık olarak ulaşamadığı yerlerde de ameliyat yapabiliyor.

Daha fazla hareket yeteneği

Robotun dört kolu bulunuyor. Bir kol kamerayı, diğer üç kol da cerrahi aletleri tutuyor. İki kol cerrahın aletleri kullandığı sağ ve sol kollarını temsil ediyor. Diğer kol, dokuyu tutmak ve çekmek, dikiş sırasında ipi izlemek gibi ek işleri yapabilmesini sağlıyor. Aletlerde ‘EndoWrist’ teknolojisiyle çalışan eklemli uçlar bulunuyor. Bu aletlerle yedi derece hareket özgürlüğü ve iki derece aksiyel rotasyon mümkün oluyor. Bu hareket derecelerini üç kol hareketi, üç bilek hareketi ile tutma veya kesme oluşturuyor. Bu aletlerin hareket yeteneği, iki boyutlu laparoskopik cerrahi işlemlerinde karşılaşılan zorlukları da ortadan kaldırıyor.

Eldeki titremeleri önleyen sistem

Cerrahın el hareketleri bilgisayar sistemi tarafından ölçekli olarak robotik kollara naklediliyor. Robotik cerrahi sırasında, ellerdeki çok az titreme bile robotik teknoloji tarafından ortadan kaldırılıyor. Bu sayede daha fazla hassasiyet gerektiren işlemler daha kolay yapılabiliyor.

Genel Cerrahide Robotik Cerrahi

Robotik cerrahi sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı alanlardan biri genel cerrahidir. Tüm diğer alanlarda olduğu gibi, genel cerrahi ameliyatlarında da robotik cerrahi sistemleri hem doktorlara hem de hastalara önemli avantajlar sağlıyor. da Vinci'yle yapılan tüm diğer operasyonlarda olduğu gibi, genel cerrahi işlemlerinde de kesinin az olması ve buna bağlı olarak ağrı, kanama ve iyileşme sürelerinin azalıp, kısalması hastalar açısından çok büyük avantajlar sunuyor.

Robotik cerrahi sisteminin en başarılı şekilde uygulandığı operasyonların başındaysa obezite ameliyatları ve kolorektal yani kalın barsak cerrahisi geliyor.

Genel cerrahide da Vinci robot ile yapılabilinen cerrahi işlemler

• Kolon ve rektum hastalıklarında robotik cerrahi
• Obezite tedavisinde robotik cerrahi
• Mide hastalıklarında robotik cerrahi
• Pankreas hastalıklarında robotik cerrahi
• Karaciğer ve safra yolları hastalıklarında robotik cerrahi
• Endokrin organ hastalıklarında (tiroid ve böbreküstü bezi) robotik cerrahi
• Robotik kanser cerrahisi

Ürolojik Hastalıklarda Robotik Cerrahi

Üroloji, da Vinci robotik cerrahinin en yaygın kullanıldığı alanların başında geliyor. da Vinci robotik cerrahi özellikle prostat kanserinin cerrahi tedavisi olan radikal prostatektomi (prostatın çıkarılması) ameliyatında ve diğer birçok ürolojik ameliyatlarda başarıyla kullanılıyor. Hastaya ve hekime sağladığı avantajlar sayesinde kullanım sıklığı giderek artan da Vinci robotik cerrahi ameliyatı, böbrek kanserlerinde uygulanan radikal nefrektomi (böbreğin tümünün çıkartılması), parsiyel nefrektomi (böbreğin tümörlü bölümünün çıkarılması), piyeloplasti (üretepelvik darlıkların düzeltilmesi), mesane kanserlerinde uygulanan radikal sistektomi ve mesane divertikülü denilen idrar kesesinde oluşan torbacığın çıkartılması (mesane divertikülektomisi) gibi ameliyatlarda da başarıyla uygulanabiliyor.

Robotik cerrahide, görüntünün 3 boyutlu ve en az 12 kat büyütülmüş şekilde konsola taşınması, robotun çok yönde hareket edebilmesi gibi özellikler ameliyatların her aşaması büyük bir hassasiyetle gerçekleştirilebiliyor.

Ürolojide da Vinci robot ile yapılabilen cerrahi işlemler

• Prostat kanserinde robotik cerrahi
• Böbrek kanserinde robotik cerrahi
• Piyeloplasti-üreteropelvik bileşke darlıklarında robotik cerrahi
• Mesane kanserinde robotik rerrahi
• Diğer ürolojik cerrahi işlemleri

Jinekoloji Hastalıklarda Robotik Cerrahi

Jinekolojik cerrahide; kanser ameliyatları, rahmin çıkarılması, büyük çaplı miyomların alınması gibi son derece ciddi jinekolojik ameliyatların çok büyük bölümü robotik cerrahi sistemle yapılabiliyor. Karın içinde konforlu bir şekilde dikiş atabilme ve hatta aletleri bileğin dönemeyeceği kadar döndürerek dikiş atabilme olanağını getiriyor. Dokuların 10 kat büyütülmesiyle elde edilen ayrıntılı görüntü cerraha büyük kolaylık sağlıyor.

Jinekoloji alanında en sık yapılan ameliyatların başında kanser ameliyatları histerektomi (rahmin alınması), miyoktemi (miyom alma), sakrokolpopeksi (sarkan vajenin yukarı asılması), tüp cerrahisi (yumurtalıklarla rahmin arasındaki kanalın düzeltilmesi) operasyonları geliyor.

Jinekolojide da Vinci robot ile yapılabilen cerrahi işlemler

• Rahim ve rahim ağzı kanserinde robotik cerrahi
• Miyom ameliyatlarında robotik cerrahi
• Diğer jinekolojik cerrahi işlemleri

Göğüs Cerrahisinde Robotik Cerrahi

Robotik cerrahi veya robot yardımlı cerrahi, da Vinci sistemini kullanarak küçük deliklerden bazı ameliyatların gerçekleştirilmesidir. El bileğini model almış enstrümanlar, sezgisel hareket kontrolü, yüksek çözünürlüklü üç boyutlu görüntü gibi özellikler sayesinde cerrahın, geleneksel açık veya kapalı cerrahi teknolojilerindeki kısıtlamaları aşarak, daha kompleks girişimleri kapalı ameliyat yöntemiyle yapmasına olanak tanıyor.

da Vinci Si model birbirine bağlı üç parçadan oluşuyor:

Ürolojide da Vinci robot ile yapılabilen cerrahi işlemler

• Cerrah konsolu
• 4 interaktif kollu hasta ünitesi
• Yüksek çözünürlüklü, üç boyutlu görüş sistemi

Konsolda oturan cerrah, operasyon bölgesinin üç boyutlu görüntüsünü net bir şekilde görüntüler. Sistem cerrahın ana konsoldaki ellerinin hareketlerini ölçüp interaktif robotik kollara filtreleyerek aktarır. da Vinci enstrümanlarının mikro hareketleri sistemin bilgisayar işlemcisi tarafından kontrol ediliyor. da Vinci'nin hassas küçük elleri, insan bileğinin hareket kabiliyetinin ötesinde bir hareket özgürlüğü sağlayarak, geleneksel laparoskopik ve torakoskopik cihazlarla yapılması güç manevraları yapılabilir hale getiriyor. Bir insan elinin 180 derecelik hareket kabiliyetine karşılık da Vinci'nin her bir kolu, 540 derecelik hareket kabiliyetiyle kontrolündeki cerraha daha fazla hareket imkanı sağlıyor.

Göğüs cerrahisinde kullanılan alanlar

Göğüs cerrahisinde günümüzde anatomik akciğer rezeksiyonu olarak tanımlanan bir akciğerin tamamının (pnomonektomi), bir lobunun (lobektomi) veya bir segmentinin (segmentektomi) pratik işlemleri yapılabiliyor. Ayrıca yemek borusu ameliyatları ve mediasten olarak tanımlanan her iki akciğerin ortasında kalan bölümdeki kitle ve kistlerde robot kullanılıyor.

Göğüs cerrahisinde robotik cerrahiyi videotorakoskopiden ayıran özellikler

Videotorakoskopide iki boyutlu görüntü olmasından dolayı derinlik hissi kayboluyor, el-göz koordinasyon zafiyeti oluşabiliyor. Bu durum da vital organlara yakın çalışılmasından dolayı major komplikasyon potansiyeli riskini artırıyor. Ancak robotla görüntüler hem 10-12 kez büyütülüyor, hem de yüksek çözünürlüklü üç boyutlu derinlik hissi veren görüntüler elde ediliyor. Videotorakoskopide ise aletlerin hareket kabiliyetleri daha sınırlıdır. Ancak robotun kolunun 540 derece hareket etmesi nedeniyle manevra kabiliyeti yüksek olduğundan komplike ameliyatlarda daha iyi sonuca ulaşılabiliyor.

Robotik cerrahi kanser hastalarında da kullanılabiliyor mu?

En ideal olan hasta grubu 5 cm'den küçük akciğerinin bir lobunda kanser olan hastalar oluşturuyor. Bu grup hastalarda çok güvenli bir şekilde onkolojik prensiplere uygun olarak lobektomi ve kanser hastalarında çok önemli olan mediastinal lenf bezi diseksiyonu yapılabiliyor. Ayrıca bir akciğerin tamamının alındığı olgu bildirimleri de literatürde yerini almış. Uzmanlar, robotla cerrahi tecrübesi arttıkça daha komplike, daha invaziv cerrahi girişimler de yapılabileceğine dikkat çekiyor.